راز قهوه اسپیشالتی یا تخصصی، تفاوت‌ها، ویژگی‌ها و هرآنچه باید بدانید

قهوه یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در سطح جهان است و میلیون‌ها نفر هر روز آن را می‌نوشند. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که همه قهوه‌ها یکسان نیستند؟ قهوه اسپیشالتی، نوع خاصی از قهوه است که تجربه‌ای فراتر از یک نوشیدنی معمولی را به شما ارائه می‌دهد. این نوع قهوه با دقت در انتخاب دانه‌ها، فرآوری تخصصی و دم‌آوری حرفه‌ای، استانداردی متفاوت از قهوه‌های رایج دارد. در ادامه، با جزئیات بیشتری به بررسی این مفهوم می‌پردازیم تا شما بتوانید قهوه مناسب خود را بهتر بشناسید.

قهوه تخصصی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

قهوه اسپیشالتی به نوعی از قهوه گفته می‌شود که در تمام مراحل تولید، از کشت تا دم‌آوری، استانداردهای بسیار بالایی را رعایت می‌کند. این قهوه توسط انجمن تخصصی قهوه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و در آزمون‌های طعمی امتیاز بالای 80 از 100 را کسب می‌کند. به زبان ساده، اسپیشالتی قهوه‌ای است که نه تنها دانه‌های با کیفیتی دارد، بلکه تمام مراحل تولید آن با دقت و توجه به جزئیات انجام می‌شود.

Specialty coffee is a term for the highest grade of coffee available, typically relating to the entire supply chain, using single-origin or single-estate coffee. The term was first used in 1974 by Erna Knutsen in an issue of Tea & Coffee Trade Journal. Knutsen used specialty coffee to describe beans of the best flavor which are produced in special micro-climates.

قهوه تخصصی اصطلاحی برای بالاترین درجه قهوه موجود است که معمولاً به کل زنجیره تامین مربوط می‌شود و از قهوه تک منشأ یا تک‌پایه استفاده می‌کند. این اصطلاح اولین بار در سال 1974 توسط Erna Knutsen در شماره ای از مجله تجارت چای و قهوه استفاده شد. Knutsen از قهوه تخصصی برای توصیف دانه هایی با بهترین طعم استفاده کرد که در محیط های کوچک خاص تولید می شوند.

en.wikipedia.org

ویژگی‌های کلیدی قهوه تخصصی یا اسپیشالتی شامل موارد زیر است:

کشت در شرایط خاص، محیطی که طعم قهوه را می‌سازد

قهوه اسپیشالتی معمولاً در ارتفاعات بالا و در مناطق با آب‌وهوای ایده‌آل کشت می‌شود. این ارتفاعات باعث می‌شود که گیاه قهوه به آرامی رشد کند و دانه‌ها فرصت بیشتری برای ایجاد طعم‌های پیچیده پیدا کنند. علاوه بر این، خاک غنی و رطوبت مناسب در این مناطق به گیاهان قهوه کمک می‌کند تا طعمی خاص و منحصر به فرد به دانه‌ها بدهند. هر منطقه کشت، مانند اتیوپی، کلمبیا یا کنیا، ویژگی‌های طعمی خاص خود را دارد و این تنوع، قهوه اسپیشالتی را به یک تجربه بی‌نظیر تبدیل می‌کند.

انتخاب دقیق دانه‌ها، کیفیتی که از جزئیات شروع می‌شود

انتخاب دانه‌های قهوه اسپیشالتی با دقت و وسواس خاصی انجام می‌شود. این فرآیند از همان لحظه‌ای که دانه‌ها برداشت می‌شوند، شروع می‌شود؛ فقط دانه‌هایی که کاملاً رسیده و عاری از هرگونه نقص هستند، به چرخه تولید راه پیدا می‌کنند. پس از برداشت، دانه‌ها از نظر اندازه، رنگ و کیفیت بررسی می‌شوند و دانه‌های معیوب حذف می‌شوند.

فرآوری حرفه‌ای، راز حفظ طعم‌های طبیعی

فرآوری قهوه اسپیشالتی یکی از مراحل بسیار حساس در تولید است که تأثیر مستقیمی بر کیفیت نهایی قهوه دارد. بر خلاف فرآوری ساده قهوه‌های معمولی، در اینجا از روش‌های تخصصی مثل فرآوری خشک، شسته یا نیمه‌شسته استفاده می‌شود. هر یک از این روش‌ها با توجه به نوع دانه و منطقه کشت انتخاب می‌شوند تا طعم‌های طبیعی و منحصر به فرد دانه‌ها به خوبی حفظ شوند.

طعم‌های منحصر‌به‌فرد، فراتر از یک نوشیدنی

یکی از ویژگی‌های بارز قهوه اسپیشالتی، طعم‌های پیچیده و منحصر به فرد آن است که در هیچ نوع قهوه معمولی پیدا نمی‌شود. این نوع قهوه می‌تواند طعم‌هایی مانند شکلات، مرکبات، گل‌ها، آجیل، کارامل و حتی عسل را به ما ارائه دهد. این طعم‌ها بسته به محل کشت، نوع فرآوری و روش دم‌آوری متفاوت هستند و هر فنجان قهوه اسپیشالتی داستانی از منطقه کشت و شرایط تولید خود را روایت می‌کند.

بیشتر بخوانید: چرا باید به دنبال قهوه سالم باشیم؟

تفاوت قهوه اسپیشالتی با قهوه معمولی

برای اینکه بهتر بفهمیم چه تفاوت‌هایی بین این دو نوع قهوه وجود دارد، باید جنبه‌های مختلف آن‌ها را بررسی کنیم. در جدول زیر، تفاوت‌های اصلی بین قهوه اسپیشالتی و قهوه معمولی را مشاهده می‌کنید:

ویژگی‌ها	قهوه اسپیشالتی	قهوه معمولی
کیفیت دانه‌ها	انتخاب دقیق و بدون نقص	دانه‌های با کیفیت متوسط یا پایین
روش کشت	در ارتفاع بالا و شرایط خاص	کشت در شرایط استاندارد
فرآوری	فرآوری دقیق و حرفه‌ای	فرآوری ساده و معمولی
طعم و مزه	طعم‌های پیچیده و منحصر‌به‌فرد	طعم ساده و بدون پیچیدگی
امتیاز طعمی	بالاتر از 80 (طبق استاندارد SCA)	زیر 80
هدف تولید	ارائه تجربه‌ای خاص و منحصر‌به‌فرد	تولید انبوه برای مصرف روزمره

قهوه اسپیشالتی با دقت بسیار بالا انتخاب می‌شود و دانه‌های آسیب‌دیده یا بی‌کیفیت به‌طور کامل از فرآیند حذف می‌شوند. در مقابل، قهوه معمولی معمولاً شامل دانه‌هایی با کیفیت متوسط یا پایین است. برای تولید قهوه اسپیشالتی، شرایط آب‌وهوایی مناسب و ارتفاعات بالا ضروری است، در حالی که قهوه معمولی در شرایط استاندارد و به‌صورت انبوه کشت می‌شود. روش‌های فرآوری قهوه اسپیشالتی نیز پیچیده‌تر و حرفه‌ای‌تر هستند تا طعم طبیعی دانه‌ها به‌خوبی حفظ شود.

قهوه اسپیشالتی دارای طعم‌های متنوع و پیچیده‌ای است که بسته به محل کشت و نوع فرآوری آن متفاوت می‌شود. در مقابل، قهوه معمولی معمولاً طعم ساده‌تری دارد و اغلب تلخ است. قهوه اسپیشالتی که توسط متخصصان با امتیاز بالای 80 از 100 ارزیابی می‌شود، در حالی که قهوه معمولی معمولاً امتیاز کمتری می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: چرا انتخاب قهوه ارگانیک و پایدار اهمیت دارد؟

روش‌های دم‌آوری قهوه اسپیشالتی، تجربه‌ای متفاوت در هر فنجان

دم‌آوری قهوه اسپیشالتی چیزی فراتر از یک کار ساده است؛ این یک هنر است که به دقت، مهارت و شناخت ابزارهای مناسب نیاز دارد. برای به دست آوردن طعم‌های پیچیده و منحصر به فرد دانه‌های اسپیشالتی، انتخاب روش دم‌آوری اهمیت زیادی دارد. هر روش دم‌آوری ویژگی‌های خاص خود را دارد و می‌تواند طعم‌های متفاوتی از یک نوع قهوه اسپیشالتی را به نمایش بگذارد. در ادامه، با سه روش محبوب دم‌آوری قهوه اسپیشالتی آشنا خواهیم شد.

V60، طعم شفاف و متعادل

V60 یکی از محبوب‌ترین روش‌های دم‌آوری دستی قهوه اسپیشالتی به شمار می‌آید. این روش به خاطر طراحی خاصش، امکان استخراج دقیق و متعادل طعم‌ها را فراهم می‌کند. در اینجا، آب داغ به‌صورت یکنواخت و کنترل‌شده روی دانه‌های آسیاب‌شده قهوه ریخته می‌شود. طراحی مخروطی فیلتر و سوراخ بزرگ انتهایی آن به جریان آزاد آب کمک می‌کند و طعمی شفاف و متعادل به وجود می‌آورد. این روش برای افرادی که به دنبال تجربه‌ای سبک‌تر و طعم‌های واضح‌تر در قهوه اسپیشالتی هستند، ایده‌آل است.

کمکس، هنر در کنار طعم‌های لطیف

دم‌آوری قهوه با کمکس نه تنها یک روش حرفه‌ای به حساب می‌آید، بلکه به خاطر طراحی زیبا و جذابش، یک تجربه بصری فوق‌العاده هم هست. فیلترهای ضخیم کمکس به خوبی روغن‌ها و ذرات معلق قهوه را از بین می‌برند و در نتیجه طعمی لطیف، خالص و پیچیده به شما می‌دهند. این روش برای کسانی که به دنبال طعم‌های ظریف‌تر و شیرین‌تر در قهوه اسپیشالتی هستند، بسیار مناسب است. همچنین، کمکس به شما این امکان را می‌دهد که فرآیند دم‌آوری را با دقت بیشتری کنترل کنید و در نهایت نتیجه‌ای کاملاً منحصربه‌فرد به دست آورید

فرنچ پرس، طعم کامل‌تر و غنی‌تر

فرنچ پرس یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش‌های دم‌آوری قهوه اسپیشالتی است که به شما این امکان را می‌دهد تا طعم‌های غنی و کامل دانه‌های قهوه را به خوبی تجربه کنید. در این روش، دانه‌های آسیاب‌شده قهوه به مدت چند دقیقه در آب داغ غوطه‌ور می‌شوند و سپس با فشار دادن فیلتر فلزی، قهوه آماده می‌شود. بر خلاف سایر روش‌ها، فرنچ پرس روغن‌های طبیعی قهوه را حفظ می‌کند و طعمی قوی‌تر و سنگین‌تر به شما ارائه می‌دهد. این روش برای کسانی که به دنبال تجربه‌ای عمیق‌تر و طعم‌های غنی‌تر در قهوه اسپیشالتی هستند، بسیار مناسب است.

چگونه بهترین روش دم‌آوری قهوه اسپیشالتی را انتخاب کنیم؟

اگر تا حالا قهوه اسپیشالتی درست کرده باشید، می‌دانید که انتخاب روش دم‌آوری خیلی مهمه و می‌تونه طعم نهایی قهوه رو کاملاً تغییر بده. ولی شاید این سوال براتون پیش بیاد که کدوم روش برای شما مناسب‌تره؟ واقعیت اینه که جواب این سوال به چند چیز بستگی داره: نوع دانه‌ای که دارید، سلیقه شخصی‌تون توی طعم قهوه و البته شرایط و تجهیزاتی که در اختیار دارید. توی این مقاله به این سه نکته نگاه می‌کنیم تا بتونید بهترین روش دم‌آوری رو برای خودتون پیدا کنید و از یه فنجون قهوه بی‌نظیر لذت ببرید!

اول، دونه قهوه رو خوب بشناس!

یه قانون طلایی تو قهوه اسپیشالتی اینه که هر دونه یه شخصیت منحصربه‌فرد داره. مثلاً اگه دونه‌ات میوه‌ای و ترشه (مثل قهوه‌های اتیوپی)، برو سراغ V60 یا کمکس تا این طعم‌ها رو حسابی بچشی. ولی اگه قهوه‌ت سنگینه و شکلاتی‌ست (مثل بعضی قهوه‌های برزیل یا کلمبیا)، فرنچ پرس می‌تونه همون حس گرم و پُرقدرت رو بهت بده. خلاصه، دونه قهوه مثل آدم‌هاست—هرکدوم زبان خودشون رو دارن! مثلا دونه قهوه فرانسه با ترک فرق می‌کنن!

دوم، سلیقه خودتو جدی بگیر!

قهوه خوردن یه تجربه شخصیه. خودت بهتر از هرکی می‌دونی چه طعمی رو دوست داری:

• اگه سبک و تمیز می‌پسندی: V60 عالیه، چون طعم‌ها رو شفاف و دقیق میاره بیرون.
• اگه شیرینی و نرمی می‌خوای: کمکس مثل یه آغوش گرمه!
• اگه عاشق قهوه غلیظ و پرحجمی: فرنچ پرس رو فراموش نکن.

یادت باشه، مهم اینه که تو ازش لذت ببری، نه اینکه صرفاً توی ترند باشی!

سوم، شرایط رو بسنج!

اگه V60 داری، عالیه! میتونی یه قهوه تمیز و پرجزئیات درست کنی. اما اگه فقط فرنچ پرس جلوت هست، نگران نباش—همینم میتونه یه قهوه غلیظ و خوشمزه تحویلت بده. وقت کم داری؟ فرنچ پرس یه گزینه سریع و بی‌حوصله‌کُشه. تو سفر هم که دیگه، همون فرنچ پرس کوچولو میتونه قهوه‌ای گرم و دلچسب برات بسازه، حتی تو یه چادر کمپینگ!

قهوه اسپیشالتی فراتر از یک نوشیدنی ساده است؛ این نوع قهوه شما را به دنیایی از طعم‌های جدید و پیچیده می‌برد. با دانه‌های باکیفیت، فرآوری حرفه‌ای و دم‌آوری دقیق، قهوه اسپیشالتی یک انتخاب فوق‌العاده برای عاشقان قهوه به حساب می‌آید. اگر به دنبال طعم‌های غنی، کیفیت عالی و تجربه‌ای متفاوت هستید، حتماً این نوع قهوه را امتحان کنید. با انتخاب قهوه اسپیشالتی، نه تنها از یک فنجان قهوه لذت می‌برید، بلکه به دنیای طعم‌ها و عطرهای بی‌نظیر سفر می‌کنید.

بیشتر بخوانید: چرا انتخاب دستگاه مناسب برای دم کردن قهوه اهمیت دارد؟

سوالات متداول درباره قهوه اسپیشالتی